Dosya formatý ne anlama geliyor?
Her dosya, iþletim sistemi, onun bileþenleri ve diðer yazýlýmlar
tarafýndan belirlenmiþ bir türde kaydedilir.
Dosya türü, söz konusu dosyanýn diðerleri içinde hangi göreve
sahip olduðunu gösterir. Dosyanýn hangi türde saklandýðýnýysa
onun uzantýsýndan anlayabilirsiniz.
Bu, genelde sayý ve harflerden oluþan üç karakterlik bir kýsaltmadýr
ve dosya isminden “.” ile ayrýlýr. Sözü edilen “örnek.doc” isimli
bir dosyaysa burada “örnek” dosyanýn gerçek adý,
“.doc” ise uzantýsýdýr. “.doc” Word dosyalarýný simgeler.
Bu yüzden de Word belgeleri DOC-dosyalarý olarak adlandýrýlýrlar.
En önemli dosya formatlarý hangileridir?
Windows iþletim sisteminin kurulu olduðu sistemlerde pek çok
önemli dosya türünden bahsedilebilir. Bunlar içinde en büyük
grubu belgeler oluþturur. Bahsedilen dosyalar metin, tabela,
veri tabaný, çizim gibi diðer çalýþma sonuçlarýný iþleyen
programlar tarafýndan hazýrlanýr. Office paketindeki “.doc”
ve “.xsl” uzantýlarýyla tanýyabilecekleriniz
Word ve Excel dosyalarý bunlardan sayýlabilir.
Program dosyalarý metin veya grafik içermezler.
Ýçlerinde bilgisayarýn onlar açýlýrken teker teker uygulayacaðý
komutlar yer alýr. Program dosyalarýný “.exe” “.com” “.bat” veya
“.pif” uzantýlarýyla tanýyabilirsiniz.
Sistem dosyalarý iþletim sistemini yönetmek için gereklidir.
Windows’un en önemli sistem dosyalarý “.sys” ve “.dll”
uzantýlarýna sahiptir.
Dosya uzantýlarýný nasýl Windows gezgininde görünür hale getirebilirim?
Normalde Windows bilinen formalardaki dosya uzantýlarýný saklar.
Aslýnda bu bazý dosyalar için her zaman bir türe hitap etmeyen
semboller söz konusu olduðunda karýþýklýk yaratabilir.
Ama önceden yapýlan bu ayarlamayý düzenleme þansýna sahipsiniz.
Windows Gezgininde Görünüm/Klasör Seçenekleri menüsünden
Görünüm kartýný aktif hale getirin. “Bilinen Dosya Türleri için
dosya uzantýlarýný gizle” seçeneðinin onay kutusunu boþ býrakýn.
Tamam’ý týkladýktan sonra artýk Windows tüm dosya
uzantýlarýný gösterecektir.
Bilinmeyen bir dosya türünü nasýl çalýþtýrýrým?
Aslýnda bir belgeyi sadece belirli bir programla çalýþtýrabilirsiniz.
Ama bazý türler için bu o gerekli yazýlým olmadan da
gerçekleþtirilebilir. Örneðin Word belgelerinin (DOC-Dosyalarý)
içerikleri Windows donatýlarýna dahil olan Wordpad’le açýlabilir.
Metinler, grafik dosyalarý ve diðer dosya türlerini bilgisayarda görüntülemek
için Windows Önizleme seçeneði kullanýlabilir.
Bunun için sað fare tuþuyla istenilen dosyaya týklayýn ve
Önizleme seçeneðini kullanýn.
Þayet Windows/Donatýlar PC’nizde kurulu deðilse,
Bilgisayarým/Denetim Masasý/Program Ekle/Kaldýr/Windows Kur-
’dan Donatýlar’ý yüklemelisiniz.
Niçin bir belgeyi RTF-Dosyasý olarak aktarmalýyým?
Bir Word belgesinin baþka bir PC kullanýcýsýna verilmesi teknik
olarak hiçbir sorun oluþturmaz. Çünkü neredeyse Windows kurulu
her bilgisayarda yaygýn kullanýlan bu türü en azýndan
okumanýzý saðlayacak bir program yer alýr.
Yine de bu dosyalarý Doc dosyasý olarak vermemeniz için bir
sebep var:
Bilgisayar virüsleri korkusu.
Doc dosyalarý makro virüslerinin en sýk karþýlaþýlan taþýyýcýlarýndan biri.
Bu yüzden pek çok kullanýcý daha bu dosyalarý okumadan
Geri Dönüþüm Kutusuna göndermeyi tercih ediyor.
Kendi Doc dosyalarýnýzýn ayný iþleme maruz kalmasýný
istemiyorsanýz onlarý “Rich Text Format” yani “.rtf” olarak
saklamalýsýnýz. Bunun için Dosya/Farklý Kaydet’i seçin ve
dosya türünü “.rtf” olarak ayarlayýn.
Kaydedilen RTF-Belgesi dönüþtürülürken tüm biçimlendirmeleri
korur ve neredeyse tüm metin programlarý tarafýndan okunabilir.
Bir dosya türünü nasýl belirli bir yazýlýmla iliþkilendirebilirim?
Windows’un kayýt düzenleyicisi hangi yazýlýmýn hangi dosya
türleri için kurulu olduðunun bilgisini içerir.
Eðer bir dosya türünü baþka bir yazýlýmla açmak istiyorsanýz
bu eþleþtirmeyi deðiþtirebilirsiniz.
Bunun için Windows Gezgini’ni çalýþtýrýn ve sað fare tuþuyla
istenilen dosyayý seçerken [Shift]’e de basýlý tutun.
Birlikte Aç komutunu seçin. Kurulu yazýlýmlarýn yer aldýðý bir liste
açýlacak. Aradýðýnýz program bu listede mevcutsa onu iþaretleyin
ve Tamam’a týklayýn. Eðer program sisteminizde kurulu olduðu
halde burada yer almýyorsa Diðer’i seçin ve kurulu olduðu dizini
bularak programý iletiþim kutusuna kaydedin.
Post-Script dosyalarý niçin gereklidir?
Post-Script “.ps” özel formatýnda belgelerin biçimlendirmesi
kaðýda basýma uygun olarak belirlenir. Post-Script türünün avantajý
kurulu donanýmdan baðýmsýz oluþudur. Kayýt ve basma iþlemleri
için kullanýlan bilgisayarlar birbirinden farklýysa bile her yazýcý
bir Post-Script dosyasýnda mevcut grafik ve yazýlarý kaydettiðiniz
haline uygun olarak ayný þekilde kaðýda geçirir.
Bu nedenle Postscript her þeyden önce profesyonel baský
firmalarý tarafýndan kullanýlýr. Bir post-Script dosyasýnýn a
yarlanmasý genelde sadece özel bir DTP veya grafik
programýyla mümkündür.
PDF dosyalarý ne iþe yarar?
PDF dosyalarý her bilgisayarda ayný gözüken belgelerin
sistemden baðýmsýz tanýmlanmalarýný içerirler. Post-Script
dosyalarýndan farklý olarak burada yazdýrma iþlemi ön planda
deðildir. Onlar daha ziyade, metinlerin bilgisayar ekranýnda da
el kitaplarý, gazete yazýlarý gibi görüntülenebilmesi içindir.
Windows PDF dosyalarýný iþleyemediðinden, Acrobat Reader isimli
ücretsiz programa ihtiyacýnýz var.
Bu programý,
www.adobe.com/products/acrobat/readstep2.html adresinden indirebilirsiniz.
Dosyalarý internette daha hýzlý transfer edebilmek için nasýl sýkýþtýrabilirim?
Bazý dosyalar fazla yere gereksinim duyarlar ve internet üzerinden
deðiþ tokuþ edilmeleri istendiðinde transfer iþlemi uzun sürer.
Büyük bir dosya transfer zamanýný arttýrdýðý gibi maliyeti de yükseltecektir.
Þayet resim gönderiyorsanýz BMP veya TÝF dosyalarý gibi büyük
dosyalar yerine JPG gibi nispeten daha az yer kaplayan
dosyalar göndermeye dikkat etmelisiniz. Ayrýca dosyalarý
sýkýþtýrarak da boyutun küçülmesini saðlayabilirsiniz. Bu esnada
dosyada mevcut bilgiler, yerden tasarruf edilerek kaydedilir ve
dosyanýn boyutu önemli miktarda kýsalýr.
Dosyalarýnýzý sýkýþtýrmak için Winzip gibi bir sýkýþtýrma veya
arþiv programýna ihtiyacýnýz olacaktýr.
Internet sayfamý nasýl kaydedebilirim?
Kiþisel internet sayfanýzý kurmak için normalde Hotmetal veya
Frontpage gibi web editörüne ihtiyaç duyacaksýnýz.
Bir web editörü size önceden hazýrlanan faklý þablonlarý bir araya
getirme ve sonucu HTML dosyasý olarak kaydetme imkaný
saðlar. Ayrýca Microsoft Office sahibiyseniz, web editörü için
para ödemekten kurtulabilirsiniz. Bu programla Word dosyalarýný,
Excel tabelalarýný ve Powerpoint sunumlarýný “.doc” “.xls” ve “.ppt”
çok kullanýlýr dosya türlerinde kaydetmenin ötesinde internet
sayfasý olarak da kaydedebilirsiniz.
Dosya/Web Sayfasý Olarak Kaydet komutlarýyla.
Herþeyden önce dikkat etmeniz gereken belgenizle baðlantýlý
olan grafiklerin “.jpg” ve “.gif” dosya uzantýlarýný taþýmalarý.
Çünkü bu dosya biçimleri geniþ boyutlu resim bilgilerini
kendiliðinden sýkýþtýrýlmýþ biçimde kaydeder.
Bu web sayfasýný browser’ýnýza daha çabuk
çaðýrabilmenizi saðlar.
